Zagrożenia stwarzane w placówkach służby zdrowia przez atmosferę wzbogaconą w tlen
Alert Bezpieczeństwa SA 45/21
Luty 2021
Niedawne incydenty w placówkach służby zdrowia zwróciły uwagę na potrzebę podniesienia świadomości w zakresie atmosfery wzbogaconej w tlen, zwłaszcza w czasie pandemii COVID-19.
Potencjalne zagrożenia związane z atmosferą wzbogaconą w tlen są dobrze znane i w szeregu publikacji EIGA personel pracujący z tlenem może znaleźć szczegółowe informacje dotyczące zagrożeń pożarowych i wybuchowych związanych z tymi warunkami.
Ponadto, w czasie pandemii COVID-19 pacjenci przyjmują donosowo tlen o wysokiej prędkości przepływu (High-Flow Nasal Oxygen - HFNO) jako skuteczną metodę leczenia, będącą w stanie dostarczyć tlen o prędkości przepływu do 60 litrów na minutę. Ponieważ coraz więcej oddziałów szpitalnych jest wyposażanych w techniczne możliwości prowadzenia tlenoterapii i leczenia metodą HFNO, to istnieje możliwość, że układy wentylacyjne nie będą w stanie utrzymywać atmosfery, która nie byłaby wzbogacona w tlen.
Wszystkie te czynniki przyczyniają się do zwiększonego ryzyka wystąpienia w placówkach służby zdrowia atmosfery wzbogaconej w tlen (tj. zawierających ponad 23,5% O2 w powietrzu).
Oprócz wzrostu stężenia tlenu na oddziale, istnieje także możliwość wzbogacenia w tlen odzieży i materiałów pościelowych, co spowoduje, że stają się one niezwykle łatwopalne i w razie zapalenia będą się gwałtownie palić. Ponadto, należy zachować ostrożność przy używaniu kremów i żeli na bazie węglowodorów, które mogą podtrzymywać ogień i jeszcze pogorszyć sytuację. Gdy środowisko lub materiał staną się wzbogacone w tlen, a przez to bardzo łatwopalne, nawet źródło o niskiej energii będzie mogło z łatwością zapalić taki materiał. Należy więc dopilnować, aby wszelkie urządzenia elektryczne znajdujące się w pobliżu pacjenta zostały odpowiednio przebadane, tak aby mieć pewność, że nie będą wytwarzać iskier, które mogłyby zapalić odzież i pościel.
Wymagane jest również zachowanie ostrożności na salach operacyjnych, gdzie podaje się tlen podczas gdy używa się gorącego/podgrzewanego wyposażenia chirurgicznego.
W pobliżu miejsca, gdzie stosuje się tlen, używanie otwartego płomienia lub palenie papierosów (w tym również elektronicznych) jest niedozwolone.
Wnioski
W czasie pandemii COVID-19 ryzyko wystąpienia w placówkach służby zdrowia atmosfery wzbogaconej w tlen jest wyższe niż zwykle. Pomimo iż zagrożenia stwarzane przez tlen są dobrze znane, EIGA chce doprowadzić je do świadomości personelu wszystkich placówek służby zdrowia i zaproponować następujące środki ostrożności:
Czynniki przyczyniające się do zwiększenia ryzyka w atmosferze wzbogaconej w tlen:
- Terapia HFNO związana z podawaniem tlenu o wysokiej prędkości przepływu wynoszącej do 60 litrów na minutę;
- Większa niż zwykle liczba leczonych pacjentów;
- Nowe, dodatkowe „dostawione oddziały” niewyposażone należycie w odpowiednie systemy
wentylacyjne; oraz - Znajdujący się w pobliżu pacjenta sprzęt elektryczny, który nie był zbadany czy nie wytwarza iskier.
Niektóre środki zapobiegawcze zawierające:
- Przeszkolenie wszystkich użytkowników w zakresie bezpiecznego obchodzenia się z tlenem;
- Zapoznanie personelu z usytuowaniem zaworów odcinających tlen na każdym oddziale i procedurą ich awaryjnego zamykania (w razie alarmu przeciwpożarowego);
- Niedopuszczanie do używania otwartego płomienia i gorącego sprzętu w pobliżu;
- Nieużywanie kremów i żeli na bazie węglowodorów;
- Przy założeniu, że ilość wymian powietrza jest zgodna z wymaganą, dokonanie oceny ryzyka wzrostu stężenia tlenu na Oddziale Intensywnej Terapii i podjęcie odpowiednich działań;
- Gdy projektowa wydajność układu wentylacyjnego nie zapewnia dostatecznej ilości wymian powietrza, zaleca się zastosowanie dodatkowej wentylacji w celu wsparcia procesu rozpraszania tlenu znajdującego się wewnątrz oddziału lub „dostawionego oddziału” (np. poprzez otwarcie okien). Może być zasadne, aby w takich sytuacjach personel kliniczny używał osobistych analizatorów zawartości tlenu; oraz
- Gdy pacjent jest poddawany leczeniu z użyciem nawet małych objętości tlenu i jeśli ma być przeniesiony w miejsce, gdzie jest możliwość wystąpienia otwartego płomienia, wówczas jego odzież i pościel należy pozostawić do „przewietrzenia się” na co najmniej 15 minut, aby mieć pewność, że nadmiar tlenu rozproszy się.
Dokument źródłowy
https://www.pfgt.org.pl/archiwum/Dokumenty_PFGT/SA_45_21_Zagrozenie_atmosfera_wzbogacona_w_tlen.pdf
Kontrolę polegającą na cyklicznym pomiarze stężenia tlenu w otaczającym powietrzu, a tym samym możliwość ograniczenia potencjalnego zagrożenia związanego z atmosferą wzbogaconą w ten gaz, realizują poniższe urządzenia oferowane przez firmę GAZEX:
- autonomiczne detektory typu WG.EGx, modele: WG-9E.EGx (230V~), WG-9E.EGx/A (12V=), WG-9E.EGx/A24 (24V=),
- systemowe detektory wyposażone w magistralę RS-485 typu DG.EN/M, model DG-9E.EN/M.
![Cyfrowe Systemy Detekcji Gazu (CSDG) w praktyce](/media/cache/b8/4c/b84cf35a3105846e07551cef4102ec70.png)
Cyfrowe Systemy Detekcji Gazu (CSDG) w praktyce
![Projektowanie systemów detekcji gazów na przykładzie wybranych obiektów – akumulatorownie, hale przemysłowe, garaże podziemne](/media/cache/e4/7c/e47c87bbbdc2586ad914d138678d5741.jpg)
Projektowanie systemów detekcji gazów na przykładzie wybranych obiektów – akumulatorownie, hale przemysłowe, garaże podziemne
![Detektory gazów wybuchowych w ochronie przeciwpożarowej](/media/cache/6d/28/6d28de294cb32dc2b19a1e4c4c513b3d.jpg)
Detektory gazów wybuchowych w ochronie przeciwpożarowej
![Co warto wiedzieć o systemach sterowania wentylacją mechaniczną w garażach?](/media/cache/34/1d/341df1bb3de3e49cd6836c99ec32afd9.jpg)
Co warto wiedzieć o systemach sterowania wentylacją mechaniczną w garażach?
![Bezpieczeństwo naszym priorytetem](/media/cache/c3/a4/c3a4f6b37087de7555ef4f9653b3ce6b.jpg)
Bezpieczeństwo naszym priorytetem
![Co warto wiedzieć o detektorach gazu?](/media/cache/67/97/6797b241e1981e30f6584fd7adda5177.jpg)
Co warto wiedzieć o detektorach gazu?
![System detekcji gazu jako wskaźnik efektywności instalacji wentylacyjnych w obiektach przemysłowych](/media/cache/ad/58/ad58bf6ad041c01ed2064be577d23bb4.jpg)
System detekcji gazu jako wskaźnik efektywności instalacji wentylacyjnych w obiektach przemysłowych
![Systemy detekcji CO i LPG w garażach podziemnych wielostanowiskowych](/media/cache/3d/eb/3deb1d2097fe51e1c7b70d91d2c743f3.jpg)
Systemy detekcji CO i LPG w garażach podziemnych wielostanowiskowych
![Ekonomiczny sterownik wentylacji dla szkół, biur, restauracji i budynków mieszkalnych](/media/cache/5b/db/5bdb38b6575891656576c2f82f34981f.jpg)
Ekonomiczny sterownik wentylacji dla szkół, biur, restauracji i budynków mieszkalnych
![Zasady stosowania stacjonarnych systemów detekcji gazów](/media/cache/91/ce/91ce1c5b843378bef8224fb80d3dd371.jpg)